Henk Kruit is gepensioneerd en altijd werkzaam geweest als manager in de vrachtwagenindustrie. Tegenwoordig geeft hij als vrijwilliger bij Staatsbosbeheer rondleidingen door het Haagse Bos. In oktober vorig jaar vertelde historicus Ronald van der Spiegel over de geheimen van het Haagse Bos tijdens de middeleeuwen. Henk neemt het stokje van Ronald over. We gaan op 'tijdreis door het Haagse Bos'; langs Willem van Oranje, Napoleon en de Tweede Wereldoorlog naar Arie van der Spuij de man die onder andere het Haagse Bos uit de handen van Napoleon redde.

Deze gratis lezing vindt plaats op woensdagmiddag 24 april 2024 van 12.30 - 13.15 uur bij Podium B in de Centrale Bibliotheek aan het Spui.

Henk KruitSpreker Henk Kruit

Oerbos

Het Haagse Bos loopt kadastraal vanaf het Malieveld tot aan Landgoed Reigersbergen. Het is een gebied van ongeveer 100 hectare en was in de vroege middeleeuwen onderdeel van een groot oerbos dat zich langs de kust uitstrekte van 's-Gravenzande tot Alkmaar.

Het Haagse Bos werd ook wel “de Houte” genoemd. Er wordt dan ook regelmatig gesproken over 'ten zuiden' of 'ten noorden van "De Hout". Vandaar de wijken Bezuidenhout en Benoordenhout. Het bos ligt op een oude strandwal en houdt op waar het veen begint. Het is een van de 19 gebieden in Den Haag die behoren tot een beschermd stadsgezicht.

Plattegrond van het Haagse Bos, het Malieveld en de Koekamp uit 1786, gedrukt door G. van der Linden Plattegrond van het Haagse Bos, het Malieveld en de Koekamp uit 1786,
gedrukt door G. van der Linden

Acte van Redemptie

Op 16 april 1576 ondertekende Willem van Oranje de Acte van Redemptie waarin werd bepaald dat niemand meer een boom mocht kappen in het bos en dat het bos niet verkocht mocht worden. Dit is het allereerste natuurbeschermingsmanifest van Nederland. De Acte van Redemptie is nog steeds van kracht. Toch heeft in de loop der eeuwen niet iedereen zich eraan gehouden. Zo liet koning Willem I in 1829 in weerwil — of onkundig — van de Acte van Redemptie, de eerste vijvers in het bos aanleggen door landmeter Ary van der Spuy. Hiervoor moesten grote aantallen bomen worden gekapt. Het bos werd deels in Engelse landschapsstijl heringericht. Uit die periode stamt het padenplan. In 1835 werd de grote vijver gegraven, waarvoor wederom vele bomen moesten wijken.

Acte van Redemptie 1576, Nationaal ArchiefActe van Redemptie 1576, Nationaal Archief

Ondanks de beschermde status lopen er twee grote wegen door het Haagse Bos: de Laan van Nieuw Oost Indië, aangelegd in 1920 en verbreed in 1934, en de in 1976 aangelegde Utrechtse Baan (A12), die het bos van het Malieveld en de Koekamp scheidt.

Laan van Nieuw Oost Indië, van Bezuidenhoutseweg richting het Willem Witsenplein, 1942. Vervaardiger: Technisch Reclame Bureau Hamer Laan van Nieuw Oost Indië, van Bezuidenhoutseweg richting het Willem Witsenplein, 1942. Vervaardiger: Technisch Reclame Bureau Hamer

Aanmelden

Deze lezing in Podium B is gratis en voor iedereen toegankelijk. U moet zich wel aanmelden.  

Meld u aan voor deze lezing