Lezing: Het Haagsche Bosch door de eeuwen heen
Dit jaar is het thema van de Maand van de Geschiedenis ‘Natuurlijk!’. Daarom trappen we het lezingenseizoen 2025 – 2026 af met verhalen uit en over ons oerbos, het Haagse Bos. Zonder dit bos zou graaf Floris IV waarschijnlijk geen terrein bij een duinmeertje hebben gekocht en nooit begonnen zijn met de bouw van het Binnenhof en dan zou Den Haag nooit ontstaan zijn. Henk Kruit, vrijwilliger bij Staatsbosbeheer, is onze verteller.
Deze lezing vindt plaats op donderdag 16 oktober 2026 van 17.30 - 18.30 uur, bij Podium B, 5e etage Centrale Bibliotheek aan het Spui. De toegang is gratis, wel moet u zich opgeven.
De Houte
Het Haagse Bos loopt kadastraal vanaf het Malieveld tot aan Landgoed Reigersbergen. Het is een gebied van ongeveer 100 hectare en was in de vroege middeleeuwen onderdeel van een groot oerbos dat zich langs de kust uitstrekte van 's-Gravenzande tot Alkmaar.
Het Haagse Bos werd ook wel “de Houte” genoemd. Er wordt dan ook regelmatig gesproken over 'ten zuiden' of 'ten noorden van "De Hout". Vandaar de wijken Bezuidenhout en Benoordenhout. Het bos ligt op een oude strandwal en houdt op waar het veen begint. Het is een van de 19 gebieden in Den Haag die behoren tot een beschermd stadsgezicht
Kaart van het Haagse Bos uit 1878 aangeboden aan abonnees van het dagblad Het Vaderland. Ingekleurde ets.
Acte van Redemptie
 |
 |
Op 16 april 1576 ondertekende Willem van Oranje de Acte van Redemptie waarin werd bepaald dat niemand meer een boom mocht kappen in het bos en dat het bos niet verkocht mocht worden. Dit is het allereerste natuurbeschermingsmanifest van Nederland. De Acte van Redemptie is nog steeds van kracht. Toch heeft in de loop der eeuwen niet iedereen zich eraan gehouden. Zo liet koning Willem I in 1829 in weerwil — of onkundig — van de Acte van Redemptie, de eerste vijvers in het bos aanleggen door landmeter Ary van der Spuy. Hiervoor moesten grote aantallen bomen worden gekapt. Het bos werd deels in Engelse landschapsstijl heringericht. Uit die periode stamt het padenplan. In 1835 werd de grote vijver gegraven, waarvoor wederom vele bomen moesten wijken.
Schaatsers grote vijver, Haagse Bos 1980, maker onbekend